Blog

prueba 1i3e4a5s7t8b0o

prueba 1i3e4a5s7t8b0o

#prueba #1i3e4a5s7t8b0o

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Vestibulum a magna est. Vestibulum non dictum est. Donec mattis faucibus orci at tincidunt. Donec mattis pulvinar orci, non eleifend elit. Mauris quis metus sit amet orci eleifend fringilla vel et augue. Phasellus malesuada id urna non interdum. Nam massa ligula, varius vel aliquet ac, tristique non sapien. Etiam sapien mauris, pulvinar at suscipit quis, malesuada posuere nibh.Cras sollicitudin neque in lorem consequat semper. Nulla consectetur nisi maximus tortor finibus rutrum. Praesent sapien purus, cursus fringilla dolor ut, accumsan posuere augue. Quisque id purus nulla. Phasellus sollicitudin efficitur nisl id accumsan. Fusce id velit risus. Curabitur tincidunt fringilla libero, et convallis augue maximus at. Vivamus imperdiet eros interdum dui lobortis elementum.Quisque lacinia tortor ac ornare eleifend. Quisque ac tortor mi. Nulla facilisi. Pellentesque vitae varius enim, in gravida eros. Praesent fermentum ultrices nisi, nec aliquet tortor luctus quis. Integer a accumsan massa, sit amet lacinia nisl. Curabitur commodo condimentum magna, sed accumsan purus molestie eu. Etiam porta dui vitae neque rutrum ultricies. Etiam ultrices nisl dui, in ultrices libero bibendum id. Phasellus sed hendrerit sem. Maecenas ac facilisis augue. Morbi dignissim velit non lacus dictum, in gravida felis elementum. Aenean dapibus in quam sed mollis. Duis fringilla nibh eu nunc vehicula, fermentum vestibulum lacus posuere.Vestibulum vitae nulla rutrum, blandit enim eu, vulputate magna. Pellentesque a varius neque, in dapibus sem. In tempor id enim vehicula eleifend. Sed sit amet elementum metus. Aenean posuere fringilla nulla, imperdiet iaculis turpis. Donec quis lorem id tellus porta commodo. Suspendisse aliquet condimentum ex, sed viverra est pellentesque vitae. Curabitur ac enim viverra, tempus risus eget, fringilla enim. Vivamus blandit odio tortor, et rhoncus tortor auctor vitae. Morbi congue est vel mi scelerisque malesuada. Donec finibus ac urna posuere lobortis. Donec faucibus quam vitae ultricies varius. Maecenas venenatis sapien neque, vel finibus magna euismod a.Donec velit tellus, sagittis nec dui in, efficitur tempus risus. Sed quis volutpat justo. Praesent ullamcorper libero nec mi consectetur, vitae sagittis magna faucibus. Praesent gravida ultricies bibendum. Quisque et hendrerit leo. Integer rutrum, ipsum id condimentum ullamcorper, justo dolor semper urna, varius sagittis velit metus eu risus. Curabitur feugiat vestibulum enim sed fringilla. Quisque venenatis massa sem, vel porttitor libero tempus non. Aliquam a varius tortor.In volutpat, magna at interdum accumsan, neque orci rhoncus lacus, sed malesuada mi justo tempus orci. Aliquam vel consequat neque. Etiam vitae risus in massa aliquam iaculis. Suspendisse efficitur sit amet arcu sed consectetur. Proin sodales ultrices risus, malesuada efficitur lectus fermentum sit amet. Morbi gravida molestie rhoncus. Aliquam fermentum vestibulum consequat. Quisque eget feugiat mi. Phasellus nibh arcu, interdum auctor mauris at, suscipit hendrerit ex. Nam non eleifend justo. Praesent rhoncus metus in dui bibendum suscipit. Integer at fermentum mi.Vestibulum et mi sed ex pharetra sagittis ac ac odio. Duis vestibulum dui eget turpis aliquam posuere. Morbi sed sapien erat. Praesent et dignissim dui, sed luctus nulla. Sed iaculis a mauris at feugiat. Integer cursus nisi a magna blandit, luctus aliquet tortor eleifend. Phasellus neque orci, facilisis et tincidunt eget, rutrum sit amet erat.Nullam auctor dui sagittis orci tempus, sed commodo tortor tincidunt. In congue fringilla ipsum, sed blandit metus placerat ac. Quisque non massa elit. Maecenas varius finibus elit ac pellentesque. Nam sem orci, imperdiet ac ligula ac, iaculis placerat velit. Nullam eros lectus, pulvinar sit amet sapien quis, feugiat posuere felis. Suspendisse tincidunt felis sed ligula viverra sagittis. Suspendisse potenti. Nullam eleifend tempus tincidunt. Mauris elit urna, suscipit et ullamcorper vitae, lacinia at tellus. Integer eget nunc magna. Pellentesque ante ligula, egestas vitae augue at, finibus pulvinar ligula.Aenean turpis massa, pretium in dignissim a, cursus tristique felis. In non vestibulum nisl. Ut pretium faucibus luctus. Cras ligula lorem, finibus at pellentesque nec, pulvinar a libero. Fusce varius eget ex eu efficitur. Sed eget justo non nulla varius dignissim. Cras tincidunt lacus nunc, pharetra tempor dui vulputate quis. Proin libero erat, consectetur a porta vestibulum, luctus viverra leo. Sed elementum interdum mollis. Donec dictum viverra felis, sit amet gravida velit dapibus non. Suspendisse placerat sodales dui, in porta nisl tempor eget. Maecenas et congue enim. Etiam finibus urna quis lobortis ornare. Ut viverra ante a tempor elementum.Vivamus maximus, diam sit amet cursus tincidunt, dui sem facilisis nulla, sed vestibulum leo velit ultricies eros. Duis quis turpis elementum felis dapibus vehicula ac ut est. Nulla venenatis felis sed luctus auctor. Aliquam dignissim lorem placerat blandit rhoncus. Proin a ligula id mi faucibus rutrum a ac elit. Cras tempor dolor turpis, vel fermentum libero consectetur rutrum. Praesent maximus vitae risus non consectetur. Nulla et molestie mi, vitae tincidunt elit. Sed semper mattis diam, ut tincidunt nunc eleifend non. Suspendisse a lectus est. Integer tempus ipsum at nisi ullamcorper eleifend. Phasellus ante odio, convallis eget libero porta, cursus venenatis purus. Sed eleifend metus dictum est ornare dignissim. Sed euismod risus ut dui semper dictum. Donec ac blandit sapien.Suspendisse id porttitor est. Curabitur ac posuere erat, dictum gravida est. Duis interdum, quam in facilisis pharetra, metus libero efficitur mi, sed lacinia sem metus vitae massa. Curabitur tempus enim at libero eleifend vulputate. Ut varius consectetur venenatis. Nullam consequat velit arcu, id aliquam magna vulputate non. Etiam ullamcorper quis enim eget blandit. Morbi et nisl sem. Integer faucibus efficitur fermentum. Vivamus dignissim lacus vel aliquam iaculis. Vivamus imperdiet arcu ut mauris facilisis, ac fringilla risus lobortis. Nullam congue in tellus eu hendrerit. Integer eu dapibus ipsum, ut luctus est. Nullam gravida sed erat ac malesuada. Nullam maximus ex non feugiat mollis. Ut est lectus, feugiat egestas ipsum id, hendrerit scelerisque lectus.Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Proin vel magna ornare, congue mi eget, suscipit sem. Morbi et suscipit orci. Phasellus blandit pulvinar ornare. Etiam et nisi vel ligula vulputate blandit. Nullam tempus sodales interdum. Fusce blandit, nulla in congue hendrerit, ex ipsum mattis massa, vel mollis est libero ut dolor. Nulla odio urna, pretium non felis vel, scelerisque ultricies diam. Duis et mi convallis, iaculis quam vel, efficitur dui. Quisque iaculis luctus ligula sit amet euismod. Sed finibus ultricies rhoncus. Cras congue imperdiet molestie. Sed tincidunt leo metus, nec sagittis augue tristique vel. Nunc blandit a urna blandit ornare. Nam et dictum nisi. Duis ac commodo ante, sed sagittis tortor.Duis elit nunc, hendrerit eget nisl vel, posuere gravida odio. Curabitur dolor augue, aliquam ac mattis nec, ullamcorper vel felis. In cursus vitae urna non pellentesque. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Duis at purus eleifend, egestas sem non, ullamcorper eros. Aenean ut urna quis arcu suscipit malesuada. Sed dictum lorem vitae mollis pretium. Duis lacinia magna in finibus tempus. Quisque non est tellus.Aliquam vulputate viverra malesuada. Curabitur sollicitudin viverra urna, vel sagittis odio finibus at. Aenean feugiat feugiat enim a aliquam. Fusce tortor nisi, pellentesque sed neque tincidunt, eleifend facilisis magna. Suspendisse dignissim tellus nec orci interdum, quis cursus dolor ullamcorper. Curabitur vestibulum ipsum magna, et dictum nisl tempor a. Morbi nec orci in tellus venenatis vulputate. Morbi a tristique mauris, at imperdiet elit. Nulla scelerisque quis turpis eu facilisis. Integer blandit suscipit justo, quis mattis eros. Integer vel eros id lacus placerat porta quis in elit. Proin in erat sagittis, cursus sapien sit amet, facilisis leo. In hendrerit vestibulum enim sit amet ultrices. Sed laoreet augue suscipit, luctus augue eget, bibendum lorem.Maecenas et erat dapibus, pretium turpis eget, semper leo. Donec malesuada, tellus quis consequat lacinia, erat sem congue tellus, sed tristique massa metus non libero. Quisque fringilla tellus non rutrum tincidunt. Praesent elementum eros et urna pulvinar ornare. Donec tincidunt metus et lacus pharetra, non hendrerit risus tincidunt. Morbi vitae nisl mattis, malesuada lacus non, scelerisque urna. Praesent at lacus eget tortor tincidunt sollicitudin. In at tortor et magna rhoncus consequat. Donec nec ex mattis, ultricies massa id, vestibulum leo. Donec ut dictum nibh. Curabitur interdum gravida fringilla. Nunc sed convallis nisi. Pellentesque tristique ex vitae lacus facilisis ultricies. Praesent vitae arcu interdum, pulvinar massa ut, luctus sapien. Nam feugiat lacinia tempus.Etiam interdum sapien sit amet justo ultricies tristique. Quisque ut ligula et risus pellentesque aliquet. Proin sit amet cursus purus. Pellentesque molestie tellus at libero viverra, sit amet eleifend felis laoreet. Donec egestas sit amet sapien vel elementum. Proin faucibus odio non velit molestie porta. Cras mauris arcu, sodales sed cursus non, sodales ac eros. Maecenas mattis odio et neque sodales scelerisque. Etiam viverra mauris a dolor scelerisque, at scelerisque dolor tristique. Phasellus sit amet nisl et magna iaculis aliquam quis vel nulla. Vestibulum nec erat neque. Integer lacus lectus, mollis faucibus nisi vitae, dignissim semper eros. Maecenas eget nulla semper, egestas orci eget, tempus leo. Pellentesque at augue porttitor, vestibulum lacus ut, posuere est. Proin varius ullamcorper ultricies.Morbi sed efficitur metus. Fusce mollis orci velit, eget egestas ex rhoncus vitae. Cras et velit mauris. Quisque porta sagittis elementum. Aenean ullamcorper blandit ante et ullamcorper. Vestibulum quis ultricies turpis, vitae viverra nibh. Pellentesque aliquet elit vitae dolor vestibulum convallis. Morbi non pharetra dolor, sed molestie sapien. In feugiat at ipsum eget vulputate. Vestibulum pulvinar risus at sodales vulputate. Fusce bibendum, velit eu aliquet blandit, ipsum augue rhoncus orci, sit amet congue felis velit in mauris.Vivamus justo mi, pulvinar eu commodo quis, imperdiet ac urna. Quisque rutrum condimentum arcu. Vivamus nec tristique mi. Donec tempor massa ac hendrerit imperdiet. Proin quis ultrices magna, in fermentum velit. In fringilla egestas neque facilisis lobortis. Integer vitae dui diam. Suspendisse elementum risus ex, et egestas ante convallis vitae. Suspendisse vitae turpis risus. Suspendisse eu risus molestie, tincidunt nisl id, condimentum lacus. Aliquam lectus libero, eleifend quis massa at, pretium porta erat. Morbi a rhoncus risus. Vestibulum turpis magna, iaculis nec nunc in, eleifend pulvinar odio. Vestibulum sollicitudin magna mauris, eget hendrerit nisl condimentum ut. Vestibulum rutrum eget ex vitae tempor. In cursus ligula ut massa viverra laoreet.Nullam malesuada tempor auctor. In feugiat sapien ut felis congue, vitae mattis enim fermentum. Donec eleifend aliquam laoreet. Proin nec est eget metus luctus ornare. Proin elementum dignissim tortor, eu vehicula lacus malesuada et. Proin faucibus odio a lacus convallis, at vulputate mauris elementum. Vivamus a diam ac risus eleifend rutrum. Nullam elementum accumsan dapibus. Curabitur aliquam tortor ut congue congue. Ut interdum rutrum erat, et malesuada ligula.Ut quis vestibulum libero. Aliquam a cursus libero. Fusce scelerisque volutpat blandit. Proin lacus dui, varius a gravida quis, lacinia et neque. Morbi felis elit, sagittis et volutpat sit amet, varius vitae purus. Nulla tincidunt est sit amet diam vestibulum, eu volutpat eros fermentum. Nam in orci lacus. In quis pretium mauris. Vivamus et imperdiet dolor. In aliquam sollicitudin justo, quis bibendum est venenatis quis. Donec laoreet est at libero iaculis, ut porttitor ligula maximus.Sed porta ex lectus, vitae facilisis elit sagittis non. Phasellus odio nunc, tempor a scelerisque sit amet, feugiat quis magna. In hac habitasse platea dictumst. Vestibulum dictum egestas massa at rutrum. Phasellus sodales, nibh nec interdum porta, dolor arcu sagittis odio, feugiat vestibulum enim libero eu leo. Nullam ullamcorper arcu non porta ullamcorper. Curabitur hendrerit rutrum turpis, rhoncus condimentum ex ornare id. Sed gravida laoreet elit vitae sollicitudin. Nullam vitae justo suscipit, ornare ex vel, convallis ante. Aliquam eget ligula a dolor sollicitudin blandit placerat et sem. Vivamus at leo metus. Aliquam erat volutpat.Sed convallis, ligula eget tincidunt cursus, ligula turpis luctus lectus, et fermentum ligula est in augue. Integer malesuada ac arcu non aliquam. Interdum et malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Aliquam sit amet augue et odio interdum gravida. Ut malesuada porttitor lorem at interdum. Nam consectetur magna vel enim accumsan, a tempor quam aliquet. Phasellus venenatis sapien in est accumsan, molestie euismod orci malesuada. Suspendisse potenti. Nunc tincidunt ex quis risus placerat sagittis. Phasellus iaculis neque dolor, a consequat sapien aliquam ut. Nulla maximus consequat felis non maximus. Nulla hendrerit venenatis nibh, efficitur venenatis eros porta non.Suspendisse eleifend dui id tellus tristique cursus. Suspendisse mattis massa tellus, non ultrices massa pulvinar vel. Cras pharetra purus vitae tincidunt tempus. Suspendisse lacinia dictum dui in ultrices. Etiam mauris sapien, tincidunt dictum tempus quis, dapibus ut enim. Vivamus non scelerisque nisi, ac condimentum quam. Nunc sollicitudin, tellus vestibulum ultrices egestas, neque orci sagittis sapien, in egestas est sapien nec sem. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia curae; Cras eu lobortis tortor. Aenean ex lacus, molestie sit amet risus id, venenatis tempor odio. Nunc sodales imperdiet elementum. Sed non dolor eu odio ultricies cursus et vel tellus. Maecenas at turpis at velit posuere dictum feugiat non est.Integer eget cursus ligula, sed scelerisque mauris. Fusce venenatis vestibulum arcu, ac ullamcorper urna ultricies eget. Pellentesque tempor suscipit pulvinar. Pellentesque vel consectetur elit. Suspendisse quis suscipit velit, eu rhoncus ligula. Nam eget vehicula sapien. Aliquam pellentesque ullamcorper mauris. Cras congue odio ipsum, sit amet bibendum elit imperdiet quis. Pellentesque fermentum nibh augue, et tincidunt augue tristique a.Cras dictum ornare ante a dictum. Sed nulla ipsum, gravida ullamcorper convallis volutpat, tincidunt id quam. Aenean lobortis porta massa a mollis. Morbi quis ligula vitae erat mattis laoreet et vel sem. Phasellus sagittis finibus tristique. Curabitur rhoncus varius massa. Praesent cursus ex vel tortor varius ultricies. Fusce interdum, quam vitae interdum pellentesque, diam lectus fermentum dolor, sit amet pulvinar ante magna quis justo. Morbi sed ipsum feugiat, posuere neque ac, semper nunc. Sed convallis nisl eu lacus fermentum, et blandit nisi vestibulum. Aliquam ligula lacus, aliquam ut elementum tristique, dapibus ac tellus. Integer sit amet ultrices risus. Fusce porttitor justo augue, eu pellentesque ligula interdum nec.Sed accumsan fermentum tellus, ullamcorper vestibulum nisl efficitur quis. Aliquam consequat eget leo eu condimentum. Vestibulum egestas nibh ac urna facilisis porttitor. Maecenas maximus lacus diam, non condimentum magna aliquam et. Sed sit amet mauris nulla. Praesent a finibus ante, in convallis ex. Cras porta, sem vitae dapibus ultrices, erat enim lacinia orci, ac finibus diam enim at nibh.Donec lobortis ultrices tristique. Etiam vel vehicula velit. Duis ut nibh urna. In in viverra urna. Morbi ullamcorper nisl nec quam ultrices, sit amet congue libero gravida. In sit amet convallis magna. Nunc iaculis ultricies nisl, in luctus ligula ullamcorper nec. Etiam justo massa, imperdiet a erat eu, sollicitudin porta est. Sed vulputate risus risus, ac porttitor felis semper nec.Donec rutrum quam erat, nec porta lectus posuere eu. Praesent eleifend auctor urna pretium tempor. Morbi sit amet imperdiet risus, eget laoreet velit. Nulla ac purus sapien. Vestibulum dictum lectus id risus lobortis, sed mattis ligula tempor. Fusce sed lacinia libero. Nunc vel risus arcu. Cras blandit odio quis eros rhoncus, non tincidunt eros malesuada. Sed lobortis eros massa, id venenatis lorem tincidunt sed. Etiam iaculis mauris in tortor aliquam aliquet. Duis dictum magna eget tincidunt tincidunt. Nam quis lacus iaculis, iaculis enim et, luctus diam. Fusce vestibulum nunc mollis ultrices dignissim. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas.Sed et magna a nibh feugiat venenatis volutpat a erat. Vestibulum sagittis dolor non purus fermentum venenatis. Proin at quam a erat tincidunt scelerisque. Curabitur ac tempor libero, et consectetur neque. Ut pretium dapibus metus, sit amet venenatis ex laoreet sed. Phasellus sagittis, sem sit amet blandit suscipit, diam lorem lacinia nibh, eu venenatis eros nulla et magna. Aliquam facilisis ut risus sit amet pellentesque. Vivamus urna enim, pulvinar id semper sit amet, tristique ut nunc.Ut et ex quis purus commodo maximus. Sed convallis egestas purus, in aliquam risus volutpat vel. Nunc interdum pellentesque quam. Donec sagittis lacinia interdum. Vestibulum eget augue vel neque elementum lobortis. Morbi accumsan tincidunt velit, vitae suscipit nibh pulvinar in. Proin eros ante, blandit ut est ac, feugiat facilisis lorem. Fusce vel tincidunt turpis. Integer vitae neque ac lorem vehicula auctor eget non ante. Duis mollis nisl arcu, ut maximus urna posuere vel. Maecenas non ex augue. Cras commodo nulla vitae nulla iaculis semper.

3 links about email design

Email design differs from web design because the result is not going to be shown in a web browser. Your design is going to be shown in an app: a desktop app, a mobile app, or a web app (like gmail.com or outlook.com). For this reason, the user interaction is different and the elements of HTML and CSS that you can use in your design are not the same.

3 links about AARRR

AARRR, also known as The Pirate Metrics or The Pirate Framework, is the acronym for Acquisition, Activation, Retention, Referral, and Revenue. They are the simplest metrics that you have to consider in your funnel when going to build a business.

  • If you can read Spanish you could read my very own explanation about AARRR. There, you can also see Dave McClure’s speech (in English) who is the originator of this.
  • As they are simple metrics you don’t need a complex system to analyze them. You can use a single page canvas.
  • The theory is great but, how you can improve those metrics? There are several tools for each phase.

Las pegas del teletrabajo

Ya no recuerdo cuando pude empezar a disfrutar del trabajo en remoto, pero el teletrabajo de verdad sé que me llegó cuando empecé a ser freelance. Hay mucha gente que idolatra ambos, cada uno busca lo que no tiene, pero todo tiene sus pegas (igual que sus virtudes) así que vamos a repasarlas para ser conscientes de lo que perseguimos.

macbook pro displaying group of people
Teletrabajo – Photo by Chris Montgomery

Durante la cuarentena del 2020 (nunca se sabe cuando un post será leído 🙂 la gente que se vio obligada a trabajar en remoto por no poder salir a la calle, tuvo que tratar de hacer malabares para cuidar de las personas a su cargo mientras hacía un amago de trabajar en remoto manteniendo las «viejas» costumbres: reuniones en directo, horarios fijos y una fuerte dependencia de los subordinados con sus responsables.

Algunas empresas vieron una oportunidad en la implantación del teletrabajo, principalmente por la reducción de costes.

Algunos empleados vieron una oportunidad en la implantación del teletrabajo, principalmente por permitirles vivir dónde quisieran.

No sé como evolucionará, hay mucha incertidumbre sobre cómo será la nueva normalidad, pero supongo que habrá algunas empresas que adopten realmente el teletrabajo y otras que vuelvan a ser exactamente como eran. Y sí, en este punto menciono sólo a las empresas, porque desde hace mucho tiempo creo que la posibilidad del teletrabajo depende más de los procesos de las empresas que de las capacidades de los trabajadores.

En cualquier caso, hay pegas para unos y para otros, así que veamos algunas:

Competencia salarial

No voy a profundizar mucho en este tema, ya que tuvimos un interesantísimo debate entre muchas personas que todos podéis ver en Twitter, pero decir que aunque el ideal es que el sueldo dependa de la valía (de lo que aportas) la realidad es que el sueldo depende de la oferta y la demanda.

El teletrabajo le da a las empresas acceso a más oferta de trabajadores y a los trabajadores acceso a más demanda de empleo… Sin embargo, lo contrario también es cierto: el teletrabajo da más competidores a las empresas, a quienes les costará luchar con otras empresas de zonas más ricas; y más competencia a los trabajadores, que tendrán a los 8 mil millones de personas del planeta como potenciales reemplazos.

Es un tema muy profundo y, si os interesa, de verdad creo que deberíais seguir ese debate en Twitter que fue tremendamente respetuoso y sensato, pero a la vez se plantearon muchísimos escenarios e hicieron pensar a más de uno… a mi lograron hacerme cambiar de idea, no digo más.

Costes

Lo del salario es un punto en el que se fija todo el mundo en un primer acercamiento, pero los costes totales a evaluar son muchos más.

white and red wooden house beside grey framed magnifying glass
Costes – Photo by Tierra Mallorca

La regulación del teletrabajo en España es más bien parca, pero es fácil entender que si una empresa tiene a su plantilla teletrabajando tiene un ahorro de costes por no necesitar disponer de unas instalaciones, por ejemplo.

Dado que los medios de producción los ha de proporcionar la empresa, hay elementos claros que deben correr a su cuenta. Si, por ejemplo, yo necesito un ordenador para realizar mis labores, nadie me discutirá que ese ordenador lo debe costear la empresa.

Ahora bien, ¿qué pasa con el techo bajo el que trabajo? ¿Y los suministros de agua, luz, o conexión a Internet? ¿Y mi teléfono móvil? Aquí ya empiezan las dudas, y siempre se puede optar por repartir los costes ¿verdad? Y claro, no basta con preguntarse si la empresa tiene que asumir todos o parte de esos costes, si no si el coste debería ser igual de cara a la empresa independientemente de dónde esté localizado el trabajador para evitar posibles discriminaciones en función de dónde vivas.

Pero sigamos profundizando. ¿Quién está a cargo de la limpieza de las instalaciones de trabajo? ¿Y de que se cumplan las normas de seguridad física? Las seguridad digital mejor ni la tratamos, porque el caos que puede ser el teletrabajo para un equipo de sistemas no me lo quiero ni imaginar…

¿Y la comida? Como el empleador tiene la obligación de proporcionarte un sitio dónde comer o pagarte la comida, es posible que tuvieses «tickets» para pagarte el menú del día en los restaurantes de la zona. Pero ¿ahora? Por un lado, el empleador no puede quitarte un derecho adquirido, y menos si remplaza parte del salario que probablemente te ofrecieron cuando te contrataron. Sin embargo, como trabajas desde donde quieres, bien podrías querer desde un sitio en el que puedas comer con normalidad. Incluso es posible que gracias al teletrabajo ya no necesites ni hacer horario partido. Entonces ¿qué sentido tienen los tickets más allá de ser un remplazo de parte de la retribución que a las empresas les salía barato?

Orden y comunicación

Los horarios son una gran complicación siempre, es muy difícil dar con algo que encaje a todo el mundo.

Siempre he sido muy partidario de la felxibilidad total. Creo que en general, la gente es responsable y cumplidora si les dejas. Ahora, si les tratas como a niños pequeños nunca lo serán.

Para tener una flexibilidad total, necesitas llegar a un alto grado de teletrabajo: el asincronismo.

No es necesario que todo el mundo esté trabajando a la vez si todo el mundo sabe cuales son sus objetivos y tiene a su alcance todo los recursos que necesita para conseguirlos.

Sin embargo, alcanzar ese punto de autonomía para los trabajadores no es fácil en muchas empresas.

Hay muchas que dependen del conocimiento o del trabajo duro de unos pocos que son los que tiran del carro y de los que depende el resto del personal.

Además, hay algunas personas que necesitan que se les establezca un horario concreto, ya sea porque no saben desconectar o porque no sepan conectar. Hay gente que no es suficientemente responsable para hacer su parte si no tiene una supervisión.

Formación, evaluación y promoción

Y con la supervisión hemos llegado a un punto muy interesante que es un gran problema para todo el mundo (como si los anteriores fuesen pequeños). Aunque en el título haya usado 3 palabras lo podríamos resumir en una: evolución.

three pupas
Evolución – Photo by Suzanne D. Williams

En una oficina, puedes entrar siendo programador junior y sentarte junto a un senior que te ayudará y enseñará lo que sabe (si no, no es senior). Además, el senior o algún otro responsable observará tu trabajo y decidirá si se te promociona.

Sí, ya sé que el ideal de la evaluación es usar criterios objetivos pero, al igual que ocurre con el tema de los salarios, la realidad es muy distinta. En la mayoría de las empresas la evaluación se hace con criterios completamente subjetivos y el desempeño se mide por poco más que la observación directa. ¿Cómo se adaptará eso en un entorno en el que no hay tal observación?

¿Cómo la empresa promocionará a la gente que vale para más de lo que está haciendo y aprovechará sus cualidades? ¿Cómo la gente que puede aportar más valor conseguirá una promoción en lugar de estancarse y frustrarse? ¿Será el cambio de empresa la única forma de promoción? ¿Querrán las empresas contratar a gente que nunca ha tenido las responsabilidades que tendrá si va a teletrabajar y será difícil de supervisar?

La evolución se complica mucho para todos cuando desaparece la cercanía, y es que la cercanía aporta mucho además de verse las caras.

Falta de cohesión

La desaparición de la cercanía puede ser mucho más problema de lo que parezca en un principio y puede desembocar en una falta de cohesión total.

Comer con compañeros, tomar un café, verles la cara de preocupación… puede ayudar mucho a empatizar. El no verles nunca puede hacer que los deshumanicemos, provocando que sólo nos preocupen nuestros objetivos y olvidando que formamos parte de un grupo en el que los objetivos de todos son importantes para que la máquina funcione.

A muchos empleados esto les parece una tontería, porque «ellos hacen su trabajo ¿no?». Pero es un arma de doble filo. ¿Qué pasa cuando la gente va a por lo suyo sin preocuparse de los demás? ¿Cómo se defienden los derechos de los trabajadores? ¿Dónde queda la organización y el preocuparse por lo de los demás tanto como por lo de uno mismo? Es algo que se lleva viendo años en el sector de la informática donde ese egocentrismo hace que un sector que podría tener la fuerza de parar el mundo no sea capaz de conseguir un triste convenio que regule sus condiciones de trabajo.

Reconocimiento

Esa falta de cohesión, es un alto riesgo y puede influir en muchos aspectos. Uno de los más importantes es el reconocimiento. No ese reconocimiento que se demuestra con ascensos, si no el reconocimiento del día a día, ese ACK de los protocolos de redes que sirven para verificar.

Este reconocimiento es algo transversal a todos los puntos que hemos tratado y es el que más me cuesta explicar.

La mayoría de las personas no son/somos muy directas. Además la mayoría de las personas son/somos un mar de dudas.

De la gente directa puedes esperar que te diga cuando algo está mal, por lo que si no te dice nada puedes asumir que todo está bien. Perfecto, siempre y cuando tus inseguridades no hagan mella y no te ahogues en ese mar de dudas que es el «¿qué pensará? ¿Verá bien lo que he hecho?».

Por este motivo, el teletrabajo precisa que todo el mundo se convierta en personas francas y directas que lanza mensajes explícitos siempre, estén las cosas mal o estén las cosas bien. Que pregunten «¿qué te parece? ¿Crees que esto está bien?» y/o, sin esperar a que les pregunten, digan: «esto no está bien»; pero también: «has hecho un genial trabajo».

Esto para algunas personas (las más expeditivas) es trivial, pero para muchas es realmente difícil de conseguir.

Impuestos

Aunque pierda este encadenamiento de temas que llevaban unos a otros, no puedo cerrar sin hacer una breve mención de un tema que tiene mucha tela que cortar.

En el apartado de costes hablábamos de los suministros, pero ¿y el impuesto de recogida de basuras? ¿Dónde deben ir todos los impuestos generados por el desarrollo de una actividad?

Impuestos – Photo by The New York Public Library

Para no complicarlo mucho mirémoslo sólo con el prisma del ámbito estatal. Si me voy a trabajar a un pueblecito perdido en una montaña de una comunidad periférica, el coste de alquiler presumíblemente será menor que si lo hago desde una gran capital de una de las comunidades más ricas. Pero… ¿y el acceso a la sanidad? (que ahora todos estamos convencidos que debe ser pública y universal ¿no?) o ¿el acceso a una conexión de fibra que me permita realizar mi trabajo? Probablemente, dependan en gran medida de la inversión que haya hecho la comunidad correspondiente pero si la empresa está localizada en otro sitio, los impuestos no le llegarán a dicha comunidad para que pueda invertir.

Conclusiones

Aunque el teletrabajo es algo que a primera vista pueda sonar muy interesante, no es un tema baladí.

Conste que yo soy muy partidario de él, ya que creo que mejora la productividad y la calidad de vida, pero también creo que conlleva una gran cantidad de cuestiones que hay que valorar.

Como hemos visto, algunos de los problemas que pueden surgir son:

  • la competencia
  • los costes
  • el orden
  • la evolución
  • la cohesión
  • el reconocimiento (tipo ACK 🙂
  • los impuestos

Eso sí, estos son puntos sobre los que pensar, porque nunca hay que olvidar los beneficios del teletrabajo ya sean la mejora de la productividad o que se acaben las discusiones sobre el termostato.

¿Qué pensáis?

3 links about AI and music

Nowadays, there are a lot of different applications of AI models that can be applied to change any field. Look at music. It is a very «traditional» one where someone creates a song and someone plays a song using some devices to create sound. How AI can change that process?

3 links about SaaS Pricing

Pricing is always important, but this is capital in SaaS. SaaS is software products offered as a service, that often are trying to get some recurrency. Before the SaaS model, you bought a box with a CD containing the software. Instead, nowadays you are getting access to an always updated version of the software as long as you stay paying.

3 links about WebRTC

WebRTC (Real-Time Communications) is a communication way between 2 (or more) browsers without a server doing the job. It allows, for instance, to make video streaming, radio broadcasting stations, chats, or real-time edition apps.